Aandacht en tips

AANDACHT & TIPS

Dit zal ongetwijfeld bekend voor komen: Je loopt met je hond op straat, er gebeurd wat (andere hond komt eraan, kinderen op skateboards, waggelende eenden lopen langs, een grote vrachtwagen staat met veel lawaai iets te lossen, …) waardoor je hond helemaal de focus daarop legt. En wat je ook probeert, je hond blijft hier mee bezig. 

Fikkie! Joehoe, ik sta hier! Hallo, Fikkie!? Ik heb voertjes voor je! 

Niks helpt. Tijdens het weglopen blijft Fikkie maar achterom kijken. Eindelijk lopen ze weer weg met die andere hond, de kinderen gaan naar huis, de eenden plonsen het water in, de vrachtwagen rijd weer weg en je kan nu pas weer verder. 

Aandacht is belangrijk om te zorgen dat je iets van je hond kan vragen. Het is je telefoonverbinding, je lijntje met zijn/haar bewustzijn en controle over zijn/haar gedrag. Zonder aandacht kan je niks. Maar soms neemt Fikkie de telefoon niet op, zoals in de voorbeelden hierboven. 

Maar om dit te veranderen, is het belangrijk om goed te weten wat de emotie is van je hond. Hierbij moet je goed letten op lichaamstaal, stresssignalen en context. De motivatie en emotie van de hond bepalen grotendeels het gedrag, waarbij motivatie van de hond vooral bestaat uit leerervaringen. Heeft je hond veel met skateboardende kinderen kunnen spelen en haalde hij hier plezier uit, dan zal je hond dit vaker willen herhalen. Is je hond angstig voor grote vrachtwagens en houdt hij deze dan nauwlettend in de gaten, zal je hond sneller en vaker reageren om hun angst te voorkomen (dus sneller reageren op vrachtwagens). Het is dan ook belangrijk om te zorgen dat we met beide onderdelen (emotie en motivatie) aan de slag gaan.

Zoals in het artikel over angst, zodra stress te hoog oploopt wordt het leervermogen uitgeschakeld. Dus we moeten zorgen dat hun emotie onder controle blijft. Grotendeels wordt dit al bereikt door de prikkel minder aanwezig te laten zijn. Dit bereik je al door de afstand zo groot en comfortabel mogelijk te laten zijn. 

Daarnaast moeten we zorgen dat hun leerervaringen worden bijgesteld. Waar ze zich eerder nog succesvol met een andere hond, kind of persoon konden bemoeien, zullen we dit nu moeten voorkomen. Hiermee beperken we hun beloningen voor dit gedrag. En uiteindelijk kunnen we ervoor zorgen dat elk gewenst gedrag een beloning oplevert! Dan zullen ze dit gedrag meer en vaker in gaan zetten. 

Dan komt er alleen een andere vraag om de hoek kijken, wat is een beloning voor jouw hond?

Dit verschilt per hond en misschien zelfs per dag voor jouw hond! Vaak werken de “simpele” trainertjes/voertjes” niet altijd. Dus kijk bijvoorbeeld welk voertje voor jouw hond de ultieme snack is. Mix dit door je andere voertjes en het is altijd een verrassing welk voertje er nu weer aan komt. Varieer vervolgens hoe je dit geeft. Soms geef je het direct, soms gooi je het op de grond en soms gooi je het verder weg. Najagen van voer kan voor sommige honden erg belonen werken. Soms geef je zelfs een speeltje (als dit dus een beloning is). Dit noemen we variabel belonen en kan al snel zorgen dat de hond benieuwd is welke beloning er nu weer komt.

Daarnaast kan je je stem gebruiken (“Goed zo, brave hond”) maar ook wat voor je hond intrinsieke waarde heeft. Vind je hond het leuk om te graven, zorg dat je dit kan geven als beloning. Of houd je hond van zwemmen? Doe je oefeningen dicht bij water. 

En hiermee kweek je meer motivatie om met jou bezig te zijn en hier meer uit te halen. 

Kijk ook welk ras je hebt. Een zelfstandig ras (b.v. de Kuvasz, die kuddes beschermen) zal minder makkelijk te motiveren zijn in vergelijking met baasgerichte honden (b.v. Mechelse herder). Voor een Kuvasz zal je dus met minder al genoegen moeten nemen.

Daarnaast heeft de hond ook vaak momenten waar er toch even aandacht gegeven wordt. Dit kan variëren van naar je omkijken tot alleen even de oren spitsen in jouw richting. Gebruik dit om te reageren. Gebeurt er namelijk niks, dan zal de hond dit steeds minder doen (het levert immers niks op). Reageer je wel (“Hey ukkie”, een knikje met je hoofd,..), dan levert het wel iets op. 

Communiceer alleen niet onnodig veel met je hond. Dit kan verwarrend werken, waardoor je hond juist sneller afgeleid is. Dus even een aantal tips:

• Gebruik de naam van je hond niet te vaak als er geen reactie volgt
• Maak het niet te moeilijk, hou genoeg afstand tot de prikkel om de oefening succesvol op te zetten
• Beloon met wat voor jouw hond een beloning is
• Zorg voor ontspannen lijnvoering, zodat dit geen extra prikkels geeft (gebruik bij voorkeur een goed y-tuigje)
• Gebruik je lichaamstaal, zodat je hond meer uitgenodigd wordt om met jou bezig te zijn
• Beloon gevarieerd
• Kijk naar de behoefte van jouw hond, is het nu realistisch om aandacht te willen/vragen?
• Beloon voor aandacht op makkelijke plekken, om dit later ietsjes moeilijker te maken
• Reageer op elk moment dat je hond wel aandacht voor je heeft
• Wees geduldig, hondentraining is een marathon, geen sprint
• Kies geschikte momenten, dus niet als je hond al overprikkeld is

Er kunnen oefeningen gedaan worden om de aandacht aan te leren. Een goed voorbeeld is de “Kijk eens”. Hierbij laat je de hond naar je kijken en beloon je dit gedrag. 

Is je hond erg geïnteresseerd in een luchtje, ga er maar eens bij staan en vraag wat er zo lekker ruikt. En doe eens anders dan normaal. Ga bijvoorbeeld heel langzaam/sneller lopen, loop ineens een andere kant op, praten langzaam of met hogere stem. De hond zal zich gaan afvragen wat er precies gebeurd, waardoor je grote kans hebt dat je aandacht hebt. Maar honden kunnen zelfs gezichtsuitdrukkingen herkennen, dus simpel een lach naar je hond toewerpen is soms voldoende om contact te maken en belonen.

Maar het kijken naar andere honden, geïnteresseerd zijn naar een luide vrachtwagen of interactie zoeken met skateboardende kinderen is ook gewoon normaal gedrag. Vele gedragingen waarbij je hond geen aandacht meer heeft voor jou is normaal hondengedrag. En kan ook nog eens zelfbelonend zijn. 

Blijf dus oog houden voor elk moment en gewenst gedrag en blijf dit (variabel) belonen. 

Het zal echt niet altijd met voertjes moeten zijn, maar zorg er wel voor dat het de moeite waard is om te herhalen. Leg je telefoon dus weg en geef elkaar de aandacht (geldt niet alleen voor honden :)).